Nueva lectura de una inscripción votiva bilingüe de las termas de Germísara (Dacia superior)

  • Antonio Melero Bellido Universidad de Valencia
  • Ricardo Hernández Pérez Universidad de Valencia
Palabras clave: epigrafía latina, epigrafía griega, epigrafía votiva, carmina Latina epigraphica, bilingüismo en el Imperio Romano, Ninfas, Asclepio, Panacea, Ártemis, Hypnos, sanatio, termas de Germisara, Dacia, praepositus numeri, numerus peditum singularium Britannicianorum

Resumen

Nueva edición y comentario filológico de una larga y compleja inscripción votiva de la época de Cómodo que consta de un poema en latín (redactado en hexámetros dactílicos) seguido, a modo de complemento y amplificación, de un texto griego en prosa pero con cierto color poético. La inscripción está dedicada a la Ninfa de un santuario termal, mencionada con lo que parece ser un nombre o epíteto local, y consiste tanto en la conmemoración del cumplimiento de un voto determinado como en la narración de las fiestas anuales que la unidad militar (numerus) comandada por el dedicante celebraba, mediante ofrendas votivas y sacrificios, en honor tanto de la Ninfa del lugar como de Asclepio, Panacea, Ártemis e Hypnos. Se narra también, en el texto griego, una sanatio y las ofrendas correspondientes en acción de gracias. El uso del griego en este epígrafe parece que deba explicarse por una razón de prestigio cultural.

Descargas

La descarga de datos todavía no está disponible.

Citas

AE = L’Année épigraphique, Paris.

BCH = Bulletin de correspondance hellénique, Athènes - Paris.

BERTOLAZZI, R. (2015): «Notes on the Cult of National Numeri Stationed in the Danubian Provinces», en L. ZERBINI (ed.), Culti e religiosità nelle province danubiane. Atti del II Convegno Internazionale Ferrara 20-22 novembre 2013, Bologna, pp. 183-206.

BRIXHE, C. (2001): «Τα Ελληνικά των Ρωμαϊκών κειμένων», en Α.-Φ. ΧΡΙΣΤΙΔΗΣ (επιμ.), Ιστορία της ελληνικής γλώσσας: από τις αρχές έως την ύστερη αρχαιότητα, Thessaloniki, pp. 676-681.

BUSCH, S. (1999): Versus balnearum. Die antike Dichtung über Bäder und Baden im römischen Reich, Stuttgart - Leipzig.

CHANTRAINE, P. (1933): La formation des noms en grec ancien, Paris.

CIL = Corpus Inscriptionum Latinarum, Berlin (1863 ss.).

CLE = Carmina Latina Epigraphica, Anthologia Latina II 1-2, conlegit F. BÜCHELER, Leipzig (1895-97 [= Stuttgart 1982]); II 3: Supplementum, curavit E. LOMMATZSCH, Leipzig (1926 [= Stuttgart 1982]).

CLEAfr = Carmina Latina Epigraphica Africarum provinciarum post Buechelerianam collectionem editam reperta cognita, collegit, praefatus est, commentariolo instruxit P. CUGUSI adiuvante M. T. SBLENDORIO CUGUSI, Faenza (2014).

COURTNEY, E. (1995): Musa lapidaria. A Selection of Latin Verse Inscriptions, Atlanta.

CUGUSI, P. (19962): Aspetti letterari dei carmina Latina epigraphica, Bologna.

DA = G. DAREMBERG - E. SAGLIO - E. POTTIER (eds.) (1877-1919): Dictionnaire des antiquités grecques et romaines, Paris.

DANA, D. (2015): «Hymne bilingue aux Nymphes de Germisara», Epigraphica Romana 2015_35_005 [http://www.epigraphica-romana.fr/notice/view?notice=3251].

DETSCHEW, D. (1957): Die thrakischen Sprachreste, Wien.

EDCS = Epigraphik-Datenbank Clauss / Slaby.

EDELSTEIN, E. J. & L. (1945): Asclepius. A collection and Interpretation of the Testimonies, Baltimore.

E.-M. = A. ERNOUT - A. MEILLET (1985): Dictionnaire étymologique de la langue latine. Histoire des mots, Paris [= 19594, con adiciones y correcciones de J. ANDRÉ].

GIL, L. (1969): Therapeia. La medicina popular en el mundo clásico, Madrid.

GUARDUCCI, M. (1987): L’epigrafia greca dalle origini al tardo impero, Roma.

H.-Sz. = J. B. HOFMANN - A. SZANTYR (1965): Lateinische Syntax und Stilistik, München.

HUMBERT, J. (19603): Syntaxe grecque, Paris.

ICret = M. GUARDUCCI (ed.) (1935-50): Inscriptiones Creticae, I-IV, Roma.

IDR = Inscriptiones Daciae Romanae, Bucarest (1975 ss.).

I. Eleusis = K. CLINTON (2005-08): Eleusis. The Inscriptions on Stone. Documents of the Sanctuary of the Goddesses and Public Documents of the Deme, Athens.

IEph = Die Inschriften von Ephesos, Bonn (1979-84).

IG: Inscriptiones Graecae, Berlin (1903 ss.).

IGRR = R. CAGNAT et alii (1901-1927): Inscriptiones Graecae ad res Romanas pertinentes, Paris .

IGUR = L. MORETTI (1968-1990): Inscriptiones Graecae urbis Romae, Roma.

ILD = C. C. PETOLESCU (2005): Inscriptiones Latinae Daciae, Bucarest.

IPatmos = D. F. MCCABE - M. A. PLUNKETT (1985): Patmos inscriptions: Texts and List, Princeton.

KASSEL, R. - AUSTIN, C. (1984): Poetae Comici Graeci III. 2, Berlin - New-York.

KILPATRICK, G.D.(1957):«Gal. 2, 14 ὀρθοποδοῦσιν»,en Neutestamentliche Studien für Rudolf Bultmann, Berlin, pp. 269-274.

K.-St. = R. KÜHNER - C. STEGMANN (1988): Ausführliche Grammatik der lateinischen Sprache. II: Satzlehre, 1-2, Darmstadt [= 19765].

KÜHN, H. (1906): Topica epigrammatum dedicatoriorum Graecorum, Diss. Vratislaviae.

LASSÈRE, J. M. (2005): Manuel d’épigraphie romaine, Paris.

LEUMANN, M. (19772): Lateinische Laut- und Formenlehre, München.

Lex. Roscher = W. H. ROSCHER (ed.) (1884-1937): Ausführliches Lexikon der griechischen und römischen Mythologie, Leipzig.

L&S: H. G. LIDDELL - R. SCOTT - H. S. JONES (1996): A Greek-English Lexicon, Oxford [= 19409 ].

LUNELLI, A. (cur.) (19883): La lingua poetica latina (saggi di W. KROLL, H. H. JANSSEN, M. LEUMANN), Bologna.

MARINÉ BIGORRA, S. (1952): Inscripciones hispanas en verso, Barcelona - Madrid.

MITFORD, T. B. (1980): The nymphaeum of Kafizin. The inscribed pottery, Berlin - New York.

MORENO SOLDEVILLA, R. (2006): Martial, Book IV. A Commentary, Leiden - Boston.

NAU, F. (1907-13): «Histoire des solitaires égyptiens», Revue de l'Orient Chrétien 12-18.

OTTO, A. (1890): Die Sprichwörter und sprichwörtlichen Redensarten der Römer, Leipzig.

PALMER, L. R. (1980): The Greek Language, London - Boston.

PECS = R. STILLWELL - W. L. MACDONALD (eds.) (1976): The Princeton Encyclopedia of Classical Sites, Princeton.

PEEK, W. (1974): «Epigramme von der Agora», en D. BRADEEN - M. F. MCGREGOR (eds.), Phoros. Tribute to Benjamin Dean Meritt, Locust Valley, N. Y., pp. 121-131.

PELLEGRINO, M. (2015): Aristofane. Frammenti, Prensa Multimedia, Lecce.

PETOLESCU, C. C. (2017): «Cronica epigrafică a României (XXXVI, 2016)», SCIVA 68: 191-211.

PIR 2 = Prosopographia Imperii Romani saec. I. II. III, Berlin (1933-2015) [2ª ed.].

PISO, I. (2015): «Ein Gebet für die Nymphen aus Germisara», Acta Musei Napocensis 52/1: 47-68.

RE = A. PAULY - G. WISSOWA - W. KROLL (eds.) (1894-1980): Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft, Stuttgart - München.

ROBERTS, C. H. (1939): «A note on Galatians II 14», The Journal of Theological Studies 40: 55-56.

ROTH, H. (1935): Untersuchungen über die lateinischen Weihgedichte auf Stein, Diss. Gießen.

RUSU, A. - PESCARU, E. (1993): «Germisara daco-romaine», en D. ALICU - H. BOEGLI (eds.), Politique édilitaire dans les provinces de l’Empire Romain, IIème - IVème siècles aprés J. C. Actes du Colloque roumano-suisse, Deva 21-26 Octobre 1991, Cluj-Napoca, pp. 201-215.

SGI = Searchable Greek Inscriptions. A Scholarship in Progress, The Packard Humanities Institute, Cornell University, Ohio State University [epigraphy.packhum.org].

Syll. 3 = W. DITTENBERGER (1915-24): Sylloge inscriptionum Graecarum, 4 vols., Leipzig.

ThLL = Thesaurus linguae Latinae, Leipzig (1900 ss.).

WINTER, J. G. (1941): «Another Instance of ὀρθοποδεῖν», The HarvardTheological Review 34: 161-162.

ZARKER = J. W. ZARKER (1958): Studies in the Carmina Latina Epigraphica, Diss. Princeton, pp. 134-280.

Publicado
2020-12-15
Cómo citar
Melero Bellido, Antonio, y Ricardo Hernández Pérez. 2020. Nueva Lectura De Una Inscripción Votiva Bilingüe De Las Termas De Germísara (Dacia Superior). Fortunatae, n.º 32 (diciembre), 427-48. https://doi.org/10.25145/j.fortunat.2020.32.28.
Sección
Artículos