La Epistola Sosae ad sodales de Juan de Iriarte y el género de la epístola poética en el siglo XVIII

  • María Ruiz Sánchez Universidad de Murcia
Palabras clave: Iriarte, poesía neolatina, elegía, heroida, epístola poética

Resumen

En este artículo se estudia un poema de Juan de Iriarte, la Epistola Sosae ad sodales. Se trata de una obra de juventud del autor, que debe ser interpretada a la luz de la concepción de los géneros literarios propios de la época, especialmente de la heroida y la elegía. La heroida, entendida como epístola heroica, estaba plenamente aclimatada como género literario en las literaturas modernas y poseía rasgos que la aproximaban a la elegía, pero también otros que la singularizaban.

Descargas

La descarga de datos todavía no está disponible.

Citas

ARES MONTES, J. (1977): “Francisco de Contreras y el naufragio de Sepúlveda”, Revista de Filología Española LIX (1/4): 256-277.

AVANCINI, N. (1655): Poesis dramatica, I, Typis M. Cosmerovii, Viennae Austriae.

BIDERMANN, J. (1634): Heroum Epistolae: ad Romanum exemplar recusae, Formis Leysserianis, Monachii.

BLASCO PASCUAL, F. J. (2011): Poética de la escritura. El taller del poeta. Ensayo de crítica genética (Juan Ramón Jiménez, Francisco Pino y Claudio Rodríguez), Cátedra Miguel Delibes, Valladolid.

CASCALES, F. (1779): Tablas poéticas del Licenciado Don Francisco Cascales, por Don Antonio de Sancha, Madrid.

CORTE REAL, J. (1783): “Naufragio e lastimoso successo da perdiçaõ de Manoel de Sousa de Sepúlveda e Dona Lionor de Sá, sua mulher e filhos”, na Typografía Rollandiana, Lisboa.

COTARELO Y MORI, E. (1897): Iriarte y su época, Sucesores de Rivadeneira, Madrid.

CUYÁS DE TORRES, M. E. (1989): “Juan de Iriarte: ¿Traductor de Marcial o poeta original?”, en Actas del VII Congreso Español de Estudios Clásicos, t. III, Universidad Complutense, Madrid, pp. 461-467.

CUYÁS DETORRES, M. E. (1992): “La Gramática Latina de Juan de Iriarte”,Excerpta philologica 2: 133-148.

CUYÁS DE TORRES, M. E. (1996a): “Estudio de las figuras en la Gramática de Juan de Iriarte”, Myrtia 11: 33-46.

CUYÁS DE TORRES, M. E. (1996b): “Una cuestión de sintaxis: ¿Qué pensaba Juan de Iriarte del ablativo absoluto”, Cuad. Filol. Clás. Estud. Lat. 10: 237-253.

CUYÁS DE TORRES, M. E. (2002): “Casos y preposiciones en Juan de Iriarte”, enStudia Humanitatis in honorem Antonio Cabrera Perera, Universidad, Las Palmas de Gran Canaria, pp. 427-438.

CUYÁS DE TORRES, M. E. (2005a): “Juan de Iriarte uersus Nebrija: a propósito del participio pasivo castellano en locuciones con valor temporal”, Cuad. Filol. Clás. Estud. Lat. 25: 123-140.

CUYÁS DETORRES, M. E. (2005b): “El participio pasivo castellano en Juan de Iriarte: una aproximación”, en F. J. QUEVEDO GARCÍA et alii (coords.), Con quien tanto quería. Estudios en homenaje a María del Prado Escobar Bonilla, Universidad, Las Palmas de Gran Canaria, pp. 121-126.

CUYÁS DETORRES, M.E.(2009): “La selección de Marcial en el canario Juan de Iriarte”, en M.ª D. GARCÍA DE PASO CARRASCO y G. RODRÍGUEZ HERRERA (coords.), Selección, manipulación y uso metaliterario de los autores clásicos, Pórtico Librerías, Zaragoza, pp. 237-270.

CUYÁS DE TORRES, M. E. (2010): “Epigramas latinos de Juan de Iriarte”, en J. LUQUE MORENO et alii (coords.), Dulces Camenae. Poética y poesía Latinas, Universidad de Granada, Granada, pp. 1101-1108.

CUYÁS DE TORRES, M. E. (2014): “Las inscripciones latinas de Juan de Iriarte”, en M.ª T. CALLEJAS BERDONÉS et alii (eds.), Manipulus studiorum: en recuerdo de la profesora Ana María Aldama Roy, Escolar y Mayo, Madrid, pp. 255-263.

DE ANDRÉS, G. (1986): “El bibliotecario D. Juan de Iriarte”, en Homenaje a Luis Morales Oliver, Fundación Universidad Española, Madrid, pp. 587-606.

DE BIASI, P. M. - WASSENAAR, I. (1996): “What is a Literary Draft? Toward a Functional Typology of Genetic Documentation”, Yale French Studies 89: 26-58.

DE CONTRERAS, F. (1624): Nave trágica de la India de Portugal, por Luis Sánchez, Madrid.

DÖRRIE, H. (1968): Der heroische Brief. Bestandsaufnahme, Geschichte, Kritik einer humanistisch-barocken Literaturgattung, Walter de Gruyter & Co, Berlin.

GETE, O. (1999): “Juan de Iriarte, traductor de refranes”, en F. LAFARGA (ed.), La traducción en España (1750-1830). Lengua, Literatura, Cultura, Universitat de Lleida, Lleida, pp. 245-252.

GOMES DE BRITO, B. (1735): “Relação da muy notável perda do galeão grande S. João, em que se contão os grandes trabalhos e lastimosas cousas que acontecerão ao capitão Manoel de Sousa Sepúlveda e o lamentável fim que elle e sua mulher e filhos, e toda a mais gente, houverão na Terra do Natal, onde se perderão a 24 de Junho de 1552”, en Historia Trágico-Marítima, I, na Officina da Congregaçaõ do Oratorio, Lisboa, pp. 1-38.

HERNÁNDEZ GONZÁLEZ, C. (1988-1989): “Reparos de Juan de Iriarte al Diccionario de autoridades”, Estudios de lingüística: E.L.U.A. 5: 201-206.

HERNÁNDEZ GONZÁLEZ, C. (1996): “Observaciones ortográficas de Juan de Iriarte”, en J. CHECA BELTRÁN, y J. ÁLVAREZ BARRIENTOS (coords.), El siglo que llaman ilustrado: Homenaje a Francisco Aguilar Piñal, CSIC, Madrid, pp. 513-520.

IRIARTE, J. DE (1769): Regiae Bibliothecae Matritensis Codices Graeci Mss., e Typographia Antonii Pérez de Soto, Matriti.

IRIARTE, J. DE (1771): Gramática latina, escrita con nuevo método y nuevas observaciones, en verso castellano con su explicación en prosa, en la imprenta de Pedro Marín, Madrid.

IRIARTE, J. DE (1774): Obras sueltas de D. Juan de Iriarte, publicadas en obsequio de la literatura a expensas de varios caballeros amantes del ingenio y del mérito, 2 vol., en la imprenta de D. Francisco Manuel de Mena, Madrid.

LA HARPE, J. F. DE (1771): “Essai sur l’Héroïde”, en Collection d’Héroïdes et Pièces Fugitives de divers auteurs, t. VI, en Foire, Liege et Leipsic, pp. 51-59.

LE JAY, G. F. (1726): Bibliotheca Rhetorum, praecepta et exempla complectens, quae ad oratoriam et poeticam facultatem pertinent (auctore P. G. F. Le Jay, S. J.). In multis emendavit et ad justiorem normam revocavit J.A. Amar. Pars posterior. Ars Poetica, sumptibus Joan. Andreae de la Haye, Typis Mariae Magdalenae Riedlin, Parisiis.

LE JAY, G. F. (1747): Bibliotheca Rhetorum, praecepta et exempla complectens, quae ad oratoriam et poeticam facultatem pertinent (auctore P. G. F. Le Jay, S. J.). Pars posterior. Ars Poetica, ex Typographia Balleoniana, Venetiis.

LOPE DE VEGA, F. (1630): Laurel de Apolo, por Juan Gonçalez, Madrid.

MAFFEI, G. P. (1590): Ioan. Petri Maffei Bergomatis, Historiarum Indicarum, libri XVI, In officina Bircmannica, sumptibus Arnoldi Mylii, Coloniae Agrippinae.

MARMONTEL, M. (1763): Poetique françoise, t. II, Chez Lesclapart, Paris.

MERIAN, M. (1783): “Comment les sciences influent dans la poësie”, en Nouveaux mémoires de L’Académie Royale des Sciences et Belles-Lettres, imprimé chez George Jacques Decker, Berlin, pp. 499-533.

NEUMAYR, F. (1759): Idea poeseos, sive methodica instructio praeceptis, praxi, et usu artis ad ingeniorum culturam, animorum oblectationem ac morum doctrinam accommodata, sumptibus Ioan. Franc. Xav. Crätz, Augustae et Ingolstadii.

OCHOA, E. DE, (1870): Epistolario Español. Colección de cartas de españoles ilustres antiguos y modernos, t. II, Imprenta y Estenotipia de M. Rivadeneyra, Madrid.

OLEZA, J. (2011): “Lope, Tirso, la Historia Trágico-Marítima y la carrera de la India”, en V. MAURYA y M. INSÚA (eds.), Actas del I Congreso Ibero-asiático de Hispanistas Siglo de Oro e Hispanismo general, Universidad de Navarra, Pamplona, pp. 481-500.

PEXENFELDER, M. (1675): Ethyca Symbolica e fabularum umbris in veritatis lucem varia eruditione, sumptibus Ioannis Wagneri, et Ioannis Hermanni, Typis Sebastiani Rauch, Monachii.

PEXENFELDER, M. (1680): Concionator historicus rariorum eventum exemplis ad instructionem moralem explicatis delectans ac docens, sumptibus Ioannis Wagneri, et Ioannis Hermanni, Typis Sebastiani Rauch, Monachii.

PLAZA PICÓN, F. M. (2004): “Reacción y tradición en la Gramática Latina de Juan de Iriarte”, en C. J. CORRALES ZUMBADO et alii (coords.), Nuevas aportaciones a la historiografía lingüística: actas del IV Congreso Internacional de la SEHL, vol. 2, Arco Libros, Madrid, pp. 1283-1293.

RUIZ SÁNCHEZ, M.ª (2008): “La concepción del género epigramático en la poesía latina de J. de Iriarte”, Myrtia 23: 389-415.

RUIZ SÁNCHEZ, M.ª (2014): La obra poética de Juan de Iriarte, Tesis Doctoral, Universidad de Murcia.

RUIZ SÁNCHEZ, M.ª (2015a): “La obra poética latina del humanista Juan de Iriarte: un enfoque críticogenético”, Myrtia 30: 229-254.

RUIZ SÁNCHEZ, M.ª (2015b): “La génesis del canon literario. Poemas latinos del círculo de la Fonda de San Sebastián”, en J. M. BAÑOS BAÑOS et alii (eds.), Philologia, Universitas, Vita. Trabajos en honor de Tomás González Rolán, Escolar y Mayo Editores, Madrid, pp. 857-865.

RUIZ SÁNCHEZ, M.ª (2015c): “Mayans en los epigramas y epístolas del círculo de los Iriarte”, Tonos digital 29: 1-23.

RUIZ SÁNCHEZ, M.ª (2016a): “El ciclo de epigramas latinos de Juan de Iriarte sobre el terremoto de Lisboa”, en J. A. LÓPEZ FÉREZ (coord.), Πολυπραγμοσύνη. Homenaje al profesor Alfonso Martínez Díez, Ediciones Clásicas, Madrid, pp. 669-680.

RUIZ SÁNCHEZ, M.ª (2016b): “El tema de la estatua silenciosa: imitación compleja y poesía neolatina”, Cuad. Filol. Clás. Estud. Lat. 36: 107-119.

RUIZ SÁNCHEZ, M.ª (2017): “Non sonat arte melos: dos enigmas epigramáticos de Juan de Iriarte”, en G. SANTANA HENRÍQUEZ y L. M. PINO CAMPOS (eds.), Παιδεία καὶ ζήτησις. Homenaje a Marcos Martínez, Ediciones Clásicas, Madrid, pp. 643-652.

SALAS SALGADO, F. (1998a): “Un opúsculo sobre la traducción en el siglo XVIII español: El comentario de Juan de Iriarte a las ‘Obras de Ovidio’ traducidas por Diego Suárez de Figueroa”, Revista de Filología de la Universidad de La Laguna 16: 337-357.

SALAS SALGADO, F. (1998b): “Epigramas latinos sobre tema griego de Juan de Iriarte”, en L. GIL, M. MARTÍNEZ PASTOR y R. M.ª AGUILAR (eds.), Corolla Complutensis in memoriam J. S. Lasso de la Vega contexta, Editorial Complutense, Madrid, pp. 709-719.

SALAS SALGADO, F. (1999): Humanistas canarios de los siglos XVI a XIX, t. II, Universidad, La Laguna, pp. 140-345.

SALAS SALGADO, F. (2002): “Observaciones sobre la gestación del poema Hercules Pygmaeorum victor de Juan de Iriarte”, Revista de Filología 20: 309-321.

SALAS SALGADO, F. (2006): “Los primeros poemas en latín de Juan de Iriarte”, Estudios canarios. Anuario del Instituto de Estudios Canarios IL: 117-143.

SANTANA HENRÍQUEZ, G. (1990): “El discurso ‘Sobre la imperfección de los diccionarios de Juan de Iriarte’ y su vigencia actual”, en M.ª A. ÁLVAREZ MARTÍNEZ (ed.), Actas del Congreso de la Sociedad Española de Lingüística, XX Aniversario, vol. 1, Gredos, Madrid, pp. 267-276.

SEMPERE Y GUARINOS, J. (1789): Ensayo de una biblioteca española de los mejores escritores del reinado de Carlos III, t. VI, en la Imprenta Real, Madrid.

SERRANO, T. (1788): Thomae Serrani Valentini Carminum libri IV. Opus Posthumum. Accedit de eiusdem Serrani vita et litteris Michaelis Garciae Commentarium, ex Typographia Joannis Tomassini, Fulginiae.

TIRSO DE MOLINA (1734): Escarmientos para el cuerdo, Privilegio D. Theresa de Guzmán, Madrid.

TUBAU, X. (2004): “El Arte que Nebrija no compuso: sobre Juan de Iriarte y su Gramática Latina”, Península 1: 423-454.

VALENTIN, J. M. (1977): “Zur Wiener Aufführung des Avacinischen Sosa naufragus (1643)”,Humanistica Lovaniensia 26: 220-227.

VIERA Y CLAVIJO, J. (1783): Noticias de la historia general de las islas de Canaria, t. IV, en la Imprenta de Blas Román, Madrid.

Publicado
2019-02-15
Cómo citar
Ruiz Sánchez, María. 2019. La Epistola Sosae Ad Sodales De Juan De Iriarte Y El Género De La Epístola Poética En El Siglo XVIII. Fortunatae, n.º 29 (febrero), 131-50. https://doi.org/10.25145/j.fortunat.2019.29.005.
Sección
Artículos